Language
Zoeken
Contact
Sitemap
Den Bosch Cultuurstad

Kenmerken van Oeteldonk

Kenmerken van Oeteldonk

Rond carnaval komen de visuele kenmerken van Oeteldonk weer naar voren in het straatbeeld van Den Bosch. Tijdens carnaval viert Oeteldonk sinds 1882 de boventoon! Niet dat er geen carnaval werd gevierd vòòr Oeteldonk. Maar door de oprichting van de Oeteldonkse Club uit 1882 is er wel veel veranderd. Het symbool voor de oprichter van Oeteldonk, boer Knillis, is weer te vinden op de markt, het Oeteldonks volkslied klinkt in de oren en de bijbehorende visuele kenmerken van Oeteldonk breiden zich ieder jaar weer uit. 't Durp Oeteldonk, waar de naam precies vandaan komt is giswerk. Zo zijn er diverse verklaringen. Eén verklaring is dat Oetel kan staan voor de kikker die leefde in het moeras en donk komt voort uit de geschiedenis van
's-Hertogenbosch. Toen de stad nog was omgeven door een moerassig gebied en gelegen op een donk, zandbank. Oeteldonk is dan ook alleen voor de oude stad 's-Hertogenbosch. De later bijgekomen dorpen, waaronder onder andere Empel en Rosmalen hebben niet de visuele kenmerken van Oeteldonk, maar vieren dit levendige feest, carnaval, met hun eigen aankleding en naam.
Het wapen van Oeteldonk

Het wapen van Oeteldonk

Oeteldonk heeft meerdere wapens gekend. Het huidige Oeteldonkse wapen is versierd met een narrenkop, drie kikkers en een libel. De kenmerken van Oeteldonk. Deze kenmerken staan voor het Oeteldonkse moeras welke in vroegere tijden om de stad gelegen was. Tegenwoordig is hier alleen het natuurgebied Het Bossche Broek nog van over. Naast het wapen van Oeteldonk kent Oeteldonk ook ieder jaar weer een ander embleem. Wanneer het thema voor het volgende seizoen van carnaval bekend is gemaakt bij de begrafenis van Knillis zal door de Prins het thema bekend worden gemaakt. Menig Bosschenaar gaat aan de slag met het thema en uit zijn creativiteit in een concept. Deze worden allemaal bekeken door een jury en de meest originele, mooie en meest passende wordt het embleem voor het volgend seizoen. Een aantal prototypes zijn te bewonderen in het Oeteldonks Gemintemuzejum.
De Oeteldonkse vlag

De Oeteldonkse vlag

Wanneer Oeteldonk weer tot leven komt is één van de kenmerken van Oeteldonk de drie kleuren rood, wit en geel die overal te zien zijn. Deze komen voort uit de vlag van Oeteldonk. De vlaggen van Oeteldonk hangen niet alleen aan de oude monumentale gevels in de binnenstad, maar hangen door heel Oeteldonk heen. Deze drie kleuren komen niet alleen voor in de vlag, maar ook in de gebreide sjaal die de feestvierende mensen op straat warm houdt. De Oeteldonkse driekleur stamt uit het begin van de 20ste eeuw. De kleuren wit en geel stammen van de kerk af en de kleuren rood en wit zijn afkomstig van de Brabantse vlag. Een andere benadering voor de kleur rood is dat deze kleur de liefde symboliseert.
De kikker

De kikker

Nog een kenmerk van Oeteldonk is de kikker. Hier komt men tijdens carnaval niet omheen. In de meeste visuele kenmerken van Oeteldonk is deze dan ook te bekennen. Kijk bijvoorbeeld maar naar het wapen, waar de kikker in is verwerkt. En tijdens carnaval duikt dit groen diertje overal op!
Er gaan vele geruchten over waar de kikker symbool voor staat. Zo denkt men dat de kikker uit de naam Oeteldonk afkomstig is of voor vruchtbaarheid staat. Maar de kikker kan ook het symbool vormen voor het Oeteldonkse moeras. Den Bosch was in vroegere tijden omgeven door een drassige omgeving, waaronder het huidige natuurgebied Het Bossche Broek, voor vele kikkers hun thuisbasis.


Boer Knillis

Boer Knillis

Vol spanning staan alle Oeteldonkers met een blijde lach op de zondag van carnaval op de markt in Den Bosch als boer Knillis met zijn blauwe kiel, witte wanten en boerenpet op wordt onthuld door de Prins. Boer Knillis houdt van een flinke hoogte een oogje in het zijl vanaf zijn sokkel voor het zomerpaleis, Golden Tulip Hotel Central, van de Prins. Boer Knillis is aangekleed met de typische kenmerken van Oeteldonk, de boerenkiel en de geknoopte rode zakdoek! Elk schrikkeljaar staat de vrouw van Knillis, Moeder Hendrien, aan zijn zijde. Zodra Knillis, het symbool voor de oprichter van Oeteldonk, is onthuld kan carnaval nu ECHT beginnen! Boer Knillis blijft echter het hele feest op de markt staan, maar Knillis wordt ook weer begraven. Het is dan de dinsdagavond van carnaval en het ritueel vindt plaats om precies 0:00 uur. Dezelfde Oeteldonkers, maar nu met een sombere gelaatsuitdrukking, staan weer op de markt in Den Bosch. De Prins met aan zijn zijde de Adjudant bevinden zich in een kraanwagen om boer Knillis van zijn sokkel te hijsen. Dit gebeurt ieder jaar weer op een bijzondere manier. De kroegen sluiten de deuren en de straten worden weer schoongemaakt. Iedereen is moe en tevreden en proberen de rust weer een plaatsje te geven als Oeteldonk na een aantal zinderende dagen weer ’s-Hertogenbosch wordt. De visuele kenmerken verdwijnen langzaam weer uit het straatbeeld en worden zorgvuldig opgeborgen.

Oeteldonks volkslied

Misschien behoort het niet geheel tot de visuele kenmerken maar zeker wel bij één van de kenmerken van Oeteldonk. Want wat is Oeteldonk zonder eigen Oeteldonks volkslied! Het Oeteldonkse volkslied stamt uit 1884 en is tot stand gekomen door de samenwerking van Driek Pakaon en Hannes Krassert.

1e couplet
O pronkjuweel van heel deez aard
Ons dierbaar Oeteldonk
Door niets en nimmer evenaard
Geen naam die schooner klonk (bis)
Waar is op gansch het wereldrond
Een watervrij moeras
Zoo schoon als waar ons wieg een stond
De Oeteldonkse plas?

2e couplet
Wat vruchtb're akkers, rijk beplant
Met knollen en radijs,
En bergen van het schoonste zand
In 't Noordbrabantse Paradijs ! (bis)
Een wijs bestuur, dat spreekt vanzelf,
Voegt aan zo'n lustwarand
De Oeteldonkse Raad van Elf
Wordt gek haast van verstand. (bis)

Solo
Prins Carnaval, ons aller Vorst
Voor U zij onze zang!
O, blijv' voor Oeteldonk gespaard! (3x)
Nog vele jaren lang.
Als gij U aan uw volk vertoont,
Gaat er een juichkreet op. (bis)
Dan is er feest in Oeteldonk,
't is feest (bis)
De vreugde stijgt ten top.

3e couplet
En eens in 't jaar met Carnaval
Viert men met zang en glas,
Een jolig, prettig narrenfeest
In 't watervrij moeras. (bis)
Bescherm, O Prins, de Carnaval,
Dit Oeteldonkse feest,
Dan heerst er vreugde overal
Naar lichaam en naar geest. (bis)