Latijnse School
Van Latijnse School tot Stedelijk Gymnasium
Van Latijnse School tot Stedelijk Gymnasium. De lange geschiedenis van De Latijnse School en later het Stedelijk Gymnasium kent leerlingen met grote namen en door de omstandigheden uit der tijd vele verhuizingen.Latijnse School
Hoe lang de school precies bestaat, is niet helemaal duidelijk. In 1274 overlijdt in 's-Hertogenbosch de zeer gefortuneerde poorter Willem van Gent. In zijn testament maakt hij geld over aan verschillende Bossche charitatieve instellingen, waaronder het Gasthuis, het Leprooshuis, het Begijnhof en ook de Latijnse School. Hoe lang de school dan al bestaat, is nergens te vinden. Omdat dit het eerste levensteken van de school is, wordt 1274 aangehouden als ontstaansjaar. Daarmee is Scolae de Buscho een van de oudste (nog) bestaande zelfstandige gymnasia van Nederland. Het gymnasium Rolduc in Kerkrade stamt uit 1108, het Stedelijk Gymnasium in Nijmegen uit 1179 en het Johan de Wittgymnasium in Dordrecht uit 1253. De Bossche parochieschool, verbonden aan de Romaanse Sint Jan, werd opgericht om Latijn aan jongens te onderwijzen. Qua huisvesting heeft de school tot zijn 725-jarig bestaan in 1999 een zwerftocht door 's-Hertogenbosch gemaakt.
Vele locaties
Het eerste gebouw stond aan de zuidzijde van de Hinthamerstraat, tussen de Clarastraat en St. Janskerkhof, de plaats waar nu restaurant De Opera en een winkelpand zit, tweehonderd jaar blijft de school daar gevestigd. Tussen 1420 en 1425 liet het kapittel van de Sint Jan een nieuw schoolgebouw neerzetten in de Kerkstraat, waar nu op nummer 77 het Italiaans restaurant Da Peppone zit, naast de metamorfosesalon van Mari van de Ven. Ook daar heeft de school zo'n 200 jaar gezeten. In 1610 verhuisde men naar de Verwerstraat, waar nu het Noordbrabants Museum zit en kwam in handen van de Jezuïeten. Met de val van de stad in 1629 moesten de Jezuïeten de stad verlaten en wordt in 1630 een Stichting Latijnse School opgericht. Vanaf dat jaar verhuisde de school naar het voormalige Arme Fratershuis in de Schilderstraat. Dit gebouw diende ook als Bank van Leening en tegenwoordig zit hier de Muzerije in. In 1794 werd de stad ingenomen door de Fransen onder leiding van Pichegru. Die vestigde daar een hospitaal voor soldaten met een besmettelijke ziekte en daarna was het gebouw onbruikbaar. Een jaar later werd het onderwijs weer opgestart aan de Papenhulst, eerst op de plaats van het voormalige Johannes de Deo-ziekenhuis, later naar de overkant van deze straat waar de zusters van de Choorstraat zaten.
Stedelijk Gymnasium
In 1848 wordt het van Latijnse School omgedoopt in het Stedelijk Gymnasium. Er kwamen twee afdelingen: een vooropleiding tot de universiteit en een voorloper van de latere HBS (1876). De scholen vinden dan hun huisvesting in de Keizerstraat en vanaf 1880 in de nieuwbouw aan het Nachtegaalslaantje. Met het groeien van het aantal leerlingen maakt de school vanaf 1955 gebruik van een aantal lokalen van de HBS aan de Hekellaan. In 1972 neemt het zijn intrek in het voormalige St. Janslyceum aan de Boerenmouw, nabij de Jeroen Boschtuin. In 1987 komt er een nieuw gebouw op West aan de Kooikersweg, waar het Stedelijk Gymnasium samen met de HBS als Rijksscholengemeenschap tot 2002 heeft gezeten. Sinds 2002 beschikt het Stedelijk Gymnasium over een eigen, modern gebouw aan het Mercatorplein in het Paleiskwartier.
Oud leerlingen
Veruit de beroemdste oud-leerling van de school is Desiderius Erasmus (filosoof, humanist), die van 1485-1487 leerling was, toen de school in de Kerkstraat zat. Hij was eigenlijk leerling van de Latijnse School in Deventer. Toen daar de pest uitbrak, heeft hij verder gestudeerd in Den Bosch. Hij logeerde in het Fraterhuis aan de Hinthamerstraat. De Latijnse school had een goede boekerij en in het fraterhuis was een productief scr*ptorium met een eigen binderij. Daar moet veel van zijn leergierige gading te vinden zijn geweest. Omdat de Humanistische geest in Den Bosch nog niet was doorgedrongen, schreef hij met geringe achting over zijn Bossche jaren. Ook Jeroen Bosch is waarschijnlijk leerling geweest van de Latijnse School. Dat zou af te leiden zijn uit de Latijnse teksten die op zijn doeken te vinden waren. Ook signeerde hij ze met de Latijnse versie van zijn voornaam: Jheronimus.
Dat de school sinds 2002 aan het Mercatorplein in het Paleiskwartier staat, is niet toevallig. Het plein heeft de naam gekregen van de beroemde leerling Mercator, een van de belangrijkste cartografen uit de geschiedenis, die omstreeks 1530 3 à 4 jaar leerling aan de Latijnse School is geweest. Hij heet in die tijd Gerhard Kremer en woont intern bij de Broeders des Gemenen Levens. Na de Latijnse School wordt hij ingeschreven als armenstudent aan de universiteit van Leuven. Daar verlatiniseert hij zijn naam tot Mercator en als hij 20 jaar is promoveert hij tot doctor in de wijsbegeerte. Hij dankt zijn roem vooral aan de eerste landkaarten zonder hoekvervorming bij het bolvormige oppervlak van de aarde, de zgn. Mercatorprojectie. Andere bekende leerlingen uit de moderne tijd zijn de acteur Joost Prinsen (1960-1962), de schrijver Leon de Winter (1966-1968) en de schrijver Frans (P.F.) Thomése (1970-1976).
Het Stedelijk gymnasium vandaag
Het Stedelijk Gymnasium is nu een modern onderwijsinstituut met zo'n 650 leerlingen en vierde in 1999 haar 725-jarig bestaan.Mercatorplein 2
5223LL ´s-Hertogenbosch
Tel.: 073 6219068
Fax.: 073 6240063
E-mail: info@stedgymdenbosch.nl
Website: www.stedgymdenbosch.nl
