Wil je lachen? (Artsen zeggen dat het gezond is.) Zoek de derde editie van het boek van wijlen Harold C. Schonberg Het leven van de grote componisten en lees wat hij te zeggen had over het klassieke muziekgenre dat bekend staat als minimalisme.
Schonberg trok geen stoten en noemde het een ‘soort babymuziek’. “Waar serialisme,” schreef hij, “was de meest gecompliceerde, dissonante, zeer gestructureerde en intellectualiseerde muziek ooit bedacht door de menselijke geest, minimalisme was de eenvoudigste, die zichzelf niet veel meer baseerde dan gewone diatonische triaden die langzaam, langzaam in de wind kronkelden.”
Nog niet lachen? Hoe zit dit? “Je zou kunnen luisteren naar deze stroom van opeenvolgende patronen zonder intellectuele spanning. Inderdaad was het anti-intellectueel. Het was ook hypnotisch rustgevend. Eén dreef in een vruchtbare zee van geluid.” “Alles wat het lijkt te eisen,” voegde hij eraan toe, “is uithoudingsvermogen van de kant van de luisteraar.”
OK. Misschien moest je er zijn. Maar als je dat was, zul je jezelf tenminste grinniken. En je zult dit doen, want wat Schonberg zei is waar.
Maar wat als je ‘daar’ was omdat je het leuk vond om hypnotisch gekalmeerd te voelen terwijl je vruchtbaar bent? En wat als het je niet kon schelen of je je hersenen gebruikte omdat je om die reden toch niet naar muziek luistert? Wat als, met andere woorden, minimalisme geen tak is, of een reactie op een tak, van “serieuze” muziek, behalve een experimenteel soort pop?
Als u de 20-zo-zo uren besteedt dat het nodig heeft om de nieuwe-en alleen soms kalmerende, hypnotische of vruchtwater-26-CD, one-dvd Steve Reich Box te absorberen- Verzamelde werken (Nonesuch), een dergelijke scriptie zal aannemelijk lijken als niets anders.
De termen die het meest opkomen in analyses van de muziek van Reich zijn “pols”, “patronen”, “ritme”, “faseverschuiving”, en – overzicht – “herhaling”. Maar terwijl in zijn vroege stukken “Harmony en Melody (om Schonberg opnieuw te citeren) werden afgeschaft,” begon Reich ze geleidelijk in te weven. Hij voegde uiteindelijk zangers en elementen met een groot bediring aan zijn palet toe, hoe beter zijn steeds serieuzere verklaringen.
Deze uitspraken kwamen in zijn werk uit 1981 in zijn werk uit 1981 deel uit van Psalmen 19, 34, 18 en 150 (in het Hebreeuws) Tehillim (Disc 7 in Verzamelde werken) en Joodse, moslim- en man-on-the-street reflecties op Abraham, Sarah, Hagar, Ismaël en Isaac in zijn “Multimedia Opera” uit 1993 De grot (Discs 12 en 13). Deze stukken, zoals zijn andere multimedia -opera Drie verhalen (de dvd), heb meer gemeen met Laurie Anderson’s Performance Art of Glenn Gould’s Solitude Trilogy dan doen ze de canon van westerse muziek. Reichs meest recente werk, Jacob’s ladder (Disc 26) is gebaseerd op Genesis 28:12.
Een zelf beschreven ’traditionele’ Jood, Reich, die afgelopen herfst 88 werd, doordrenkt deze projecten met een gevoel van spirituele zoektocht. Alles bij elkaar voelen ze zich helemaal niet “minimaal”.
